Autoritetet Amerikane raportuna se disa pjese jane gjetur në Atlantikun e Veriut, gje qe çon në një përfundim se zhytësi Titan i OceanGate pësoi një “shpërthim katastrofik” (një shembje nga brenda), duke vrarë menjëherë të pesë pasagjerët qe ishin në bord.
Ushtria Amerikane thotë se zbuloi tinguj qe u ndjenje si një shpërthim, menjëherë pasi nëndetësja humbi kontaktin të dielën gjatë një zbritjeje në rrënojat e Titanikut, 3800 metra nën nivelin e detit, por ky informacion u bë publik vetëm disa dite me vone.
Humbja e anijes në thellësi u konfirmua pas një misioni të madh kërkimi në zonën jashtë provincës Newfoundland të Kanadasë.
Çfarë e shkaktoi shpërthimin?
Trupi i Titanit besohet se është shembur si pasojë e presionit të madh të ujit.
Ajo nuk ishte e ndërtuar për t’i bërë ballë një presioni të tillë – dhe ekspertët tani do të përpiqen të përcaktojnë se çfarë saktësisht shkoi keq. Analiza e mbetjeve mund të ndihmojë për të përcaktuar shkakun e kesaj tragjedie. Titani besohet të ketë qenë 3,500 metra nën nivelin e detit kur humbi kontaktet.
Anija ishte aq thellë sa sasia e ujit në të do të ishte e barabartë me peshën e Kullës Eifel, dhjetëra mijëra tonë. Nëse do të kishte një këputje në strukturë, presioni jashtë do të ishte shumë më i madh se ai brenda, duke e ngjeshur anijen.
Ekspertët brenda dhe jashtë kompanisë paralajmëruan për rreziqe të mundshme dhe i kërkuan kompanisë t’i nënshtrohej një procesi certifikimi.
Përpara se anija zhytëse e OceanGate të zhdukej në Oqeanin Atlantik me pesë persona në bord, kompania u përball me disa paralajmërime, ndërsa përgatitej për misionin e saj karakteristik për të marrë pasagjerë të pasur për të vizituar rrënojat e Titanikut.
Ishte janari i vitit 2018 dhe ekipi inxhinierik i kompanisë ishte gati t’ia dorëzonte anijen – të quajtur Titan – një ekuipazhi të ri, i cili do të ishte përgjegjës për të garantuar sigurinë e pasagjerëve të tij të ardhshëm. Por ekspertët brenda dhe jashtë kompanisë kishin filluar të jepnin alarmin per problemet e shumta qe kishte.
Drejtori i operacioneve detare të OceanGate, David Lohrigje, filloi të punojë në një raport gjate asaj kohe, sipas dokumenteve të gjykatës, duke prodhuar në fund një dokument shume te detajuar, në të cilin ai tha se anija kishte nevojë për më shumë testime dhe theksoi rreziqet e mundshme për pasagjerët e Titanit.
Dy muaj më vonë, OceanGate u përball me kritika të ngjashme të forta nga më shumë ekspert te kesaj fushe – udhëheqës të industrisë, eksplorues të detit të thellë dhe oqeanografë, të cilët paralajmëruan në një letër drejtuar shefit ekzekutiv të saj, Stokton Rush, se qasja “eksperimentale” e kompanisë dhe vendimi i saj për të heqjen dorë nga një vlerësim tradicional mund të çojë në probleme potencialisht “katastrofike” ne misionin e Titanikut.
Z. Rush, shefi ekzekutiv i kompanisë, ishte një nga pasagjerët në anije dhe po shërbente si pilot i saj kur ajo u zhduk.
Ai ishte një inxhinier dhe pilot i hapësirës ajrore, ai themeloi kompaninë, me bazë në Everett, Wash., në vitin 2009. Për tre vitet e fundit, ai ka marre deri në 250,000 dollarë për person për një shans për të vizituar rrënojat e Titanikut, i cili u fundos në 1912 në udhëtimin e saj inaugurues nga Anglia në Nju Jork.
Kritikat nga z. Lohridge dhe ekspertët që nënshkruan letrën e vitit 2018 drejtuar zotit Rush u përqendruan pjesërisht në atë që ata e karakterizuan si refuzim të zotit Rush për të inspektuar dhe certifikuar Titanin nga një prej agjencive kryesore që kryen një punë të tillë.
Z. Lochridge raportoi në procesverbalet e gjykatës se ai e kishte nxitur kompaninë ta bënte këtë, por se i ishte thënë se OceanGate nuk ishte e gatshëm të paguante për një vlerësim të tillë. Pasi morën raportin e zotit Lochridge, drejtuesit e kompanisë zhvilluan një takim për të diskutuar situatën, sipas dokumenteve gjyqësore të paraqitura nga të dyja palët. Dokumentet erdhën në një padi që OceanGate ngriti kundër z. Lochridge në vitin 2018, duke e akuzuar atë për perhapjen e informacionit konfidencial jashtë kompanisë.
Në dokumente, zoti Lochridge raportoi se mësoi se porta e shikimit që lejon pasagjerët të shohin jashtë mjetit lundrues ishte e certifikuar vetëm për presion në thellësi deri në 1300 metra.
Kjo është shumë më pak se sa do të ishte e nevojshme për udhëtimet në Titanikun, i cili është gati 4000 metra nën sipërfaqen e oqeanit.
Pasagjerët që paguajnë nuk do të ishin në dijeni dhe nuk do të informoheshin për këtë dizajn eksperimental”, shkruan avokatët e z. Lochridge në një dosje gjyqësore. Takimi bëri që OceanGate të pushohej’ Lochridge nga puna.
Kompania tha në padinë e saj se dukej se zoti Lochridge po përpiqej të pushohej nga puna. Z. Lochridge u përgjigj duke pretenduar përfundimin e gabuar. Beteja ligjore përfundoi në një zgjidhje më vonë në vitin 2018.
Paralajmërimi i veçantë që mori OceanGate po atë vit erdhi nga 38 ekspertë në industrinë e artizanatit zhytës. Të gjithë ata ishin anëtarë të komitetit të mjeteve nënujore të drejtuara nga Shoqëria e Teknologjisë Detare, një grup industrie 60-vjeçare që promovon, studion dhe mëson publikun rreth teknologjisë së oqeanit. Ekspertët i shkruan në letrën e tyre zotit Rush se kishin shqetësim unanim për mënyrën se si ishte zhvilluar Titani dhe për misionet e planifikuara në rrënojat e Titanikut.
