Heqja e mbeturinave nga oqeanet dhe detet është një proces i kushtueshëm dhe kërkon shumë kohë dhe mundim. Si pjesë e një projekti bashkëpunues evropian, një ekip në Universitetin Teknik të Mynihut (TUM) po zhvillon një sistem robotik që përdor metoda të mësimit të makinerive për të gjetur dhe mbledhur mbetjet nën ujërat e deteve dhe liqeneve.
Detet dhe oqeanet tona përmbajnë aktualisht diku midis 26 dhe 66 milionë tonë mbeturina plastike, shumica e të cilave shtrihen në fund të detit. Ky eshte një kërcënim shume i madh për bimët dhe kafshët detare dhe për ekuilibrin ekologjik të deteve.
Por largimi i mbetjeve nga ujërat është një proces kompleks dhe i kushtueshëm. Shpesh është gjithashtu i rrezikshem, sepse puna në përgjithësi kryhet nga zhytësit. Operacionet e pastrimit gjithashtu zakonisht kufizohen në sipërfaqen e ujit. Në Projektin SeaClear, një ekip në TUM po punon me tetë institucione partnere evropiane për të zhvilluar një sistem robotik të aftë për të mbledhur mbeturinat nënujore.
Katër robotë që punojnë së bashku:
Sistemi kombinon katër komponentë robotikë: një mjet autonom sipërfaqësor kryen një skanim fillestar të fundit të detit dhe lokalizon xhepat e mëdhenj të mbeturinave. Më pas, një robot vëzhgues ulet në ujë për të zbuluar mbeturinat nënujore dhe për të transmetuar informacion shtesë në kompjuter, si p.sh. imazhe nga afër të fundit të detit.
Në ujë të pastër dhe me shikueshmëri të mirë,përdoret dron për të identifikuar mbeturinat. Të dhënat që sjellin pamjet e dronit kombinohen për të gjeneruar një hartë virtuale. Një robot grumbullues më pas viziton pikat e përcaktuara në hartë dhe mbledh mbeturinat. Ai përdor një kapëse për të vendosur copa më të mëdha në një thes te madh që tërhiqet në breg nga një varkë autonome.
Sfida e rrymave
Zhvillimi i robotëve autonome për aplikime nënujore është një sfidë unike,” thotë Dr. Stefan Sosnowski, drejtor teknik i projektit SeaClear në Kryesinë e Kontrollit të orientuar te informacionit në TUM. Kjo sepse, ndryshe nga aplikimet në tokë, në ujë mbizotërojnë kushte shumë të veçanta. “Kur një pjesë e mbeturinave identifikohet dhe gjendet, roboti duhet t’i afrohet asaj. Për ta bërë këtë, mund t’i duhet të kapërcejë rrymat e forta. Detyra e TUM në projektin SeaClear është të mundësojë robotin të lëvizë ne drejtimin e duhur, ne menyre qe te arrije ne destinacion.
LEXO GJITHASHTU:
Si eshte ruajtur ADN-ja në sedimentet arkeologjike për mijëra vjet.
NASA lëshon teleskop, per te studiuar te shkuaren
Mësimi efikas i makinerive
Për ta arritur këtë, ekipi po përdor metoda të mësimit të makinerive. Një modul i inteligjencës artificiale (AI) kryen llogaritjet dhe mëson kushtet në të cilat roboti do të lëvizë në mënyra të caktuara. Kjo bën të mundur parashikimin e saktë të sjelljes së tij.
Një sfidë tjetër është se ne nuk kemi në dispozicion fuqinë llogaritëse që do të kishim në tokë, thotë Prof. Sandra Hirche, drejtoreshe dhe studiuese kryesore e SeaClear. “Ne nuk kemi lidhje me qendrat e mëdha të dhënave me superkompjuterë. Pra, ne kemi nevojë për algoritme shumë efikase që funksionojnë me burime të kufizuara. Prandaj ne po punojmë me metoda të kampionimit me efikasitet të lartë që arrijnë në parashikime të sakta me të dhëna minimale. Sistemi i AI thjesht hedh poshtë të informacionin e panevojshem.
Shkalla e suksesit pritet te jete mbi 90% .
Kur sistemi SeaClear te jete plotësisht funksional, pritet të arrijë 80% saktësi në klasifikimin e mbeturinave nënujore dhe të mbledhë me sukses 90% të tyre. Kjo është jashtezakonisht e madhe krahasuar me rezultatet e prodhuara nga zhytësit. Provat fillestare me prototipin u kryen në tetor 2021 në Dubrovnik, Kroaci, ku uji është i pastër dhe dukshmëria është e shkëlqyer. Provat e mëtejshme janë planifikuar te kryhen në portin e Hamburgut në maj 2022. faktedhekuriozitete.com
